Friday, November 04, 2005



آدسيزين آد قويما گونو

يازار : مرتضي مجدفر

اوغلو دونيايا گؤز آچان كيمي، اونا سيجيللي آلماق فيكرينه دوشدو. اوشاق اوغلان ايدي و اوشاق اولمادان، اونون آديني «ائلدار» قويموشدو.

اوشاغين آتاسي، اوشاق اوچ گونلوك اولان گون ثبت احوال ايداره سينه ساري يوللاندي. ثبت احوال ايداره سينين مامورلاري «ائلدار» آديني تانيميرديلار و اوشاغين آتاسي، اونلارلا چكيش- بركيش ده ايدي. سيجيللي وئرن مامور دئييردي: «آد قحط ليگي دئييل كي، آدين دئييش. نه چوخ آد ...» و اوشاغين آتاسيدا، دليللر گتيره رك، قبول ائتميردي. مامور دئييردي : «ائلدار نه دئمك دير؟» و آتا ايسه، ايضاح ائديردي.دؤرد گون سحردن آخشاما قدر، ثبت احوال ايداره سينده بو اوتاقدان او اوتاغا يوللانيلدي و نهايت قرار اولدو ثبت احوال، «مركز»له مكتوبلاشسين و بو حاقدا «استعلام» ائتسين.

ايگيرمي يئددي گون «ائلدار»ين آدي «اوشاق» ايدي. بؤيوك ننه ايسه، قيز نوه لري ايله قاريشماسين دئيه، اوشاغا، «اوغلان اوشاغي» دئييردي.«ائلداري»ين آتاسي ايگيرمي سكگيزينجي گون، سحر، ساعات سكگيزي بير ربع كئچنده،ثبت احوال ايداره سينين ايشچيلري آغزالما بساط لاريني دؤشه ديكلري زامان، ايچري گيردي. اوردا ايشله ين لر ياخود همن قين آلتي يئينلر، بيرليكده گوله رك دئديلر : «ائلدارين آتاسي گلدي...».

سونرا دئمك ايداره نين مسئولو، مركزدن گلن مكتوبو اوخودو و دئدي : «مركزدن دئييبلر بو آد، آدلار كتابيندا يوخدور و ائلدار آدينا سيجيللي وئره بيلمه ريك. آنجاق مكتوبون سونوندا يازيبلار سيزين اعتراض حاققينيز محفوظ دور و الده اولدوغونوز مدرك لرله برابر، بير داها ائلدار آديني ايسته يه بيلر سينيز».ائلدارين آتاسي، بئش-آلتي گونلوك مؤهلت ايسته دي. ايداره نين مسئولو دئدي: «ايسته ديگين قدر دؤزه بيلرسن ... آنجاق اوشاغي شيناسنامه سيز قويما، هويت سيز آدامين باشينا مين بير اويون گلر ... گل بو كيتابين ايچيندن اوشاغينا بير آد سئچ، قوي اوشاغين آدلانسين ...».

ائلدارين آتاسي سؤزونون اوستونده ايدي. اودا ثبت احوال ايداره سينين ايشچي لري كيمي، ايداره ايشچي سي ايدي. ائلدارين سيجيليسيني آلماق اوچون، دفعه لرله ايداره دن مرخص چيليكلر آلميشدي و ايداره سينين مودوري،اونون اليندن زارا گلميشدي. بو بير ايكي ساعاتليق مرخص چيليك لر، هم ده اوشاغين آنادان اولان گونلري نين تام بير ايكي گونلوك مرخص چيليك لري، دئمك ائلدارين آتاسي نين بير ايلليك مرخص چيليك لرين آرادان آپارميشدي.

اوشاغين آتاسي يورلموشدو، آنجاق اوزدن گئتمه ميشدير. اونا گوره يئنه ايداره سينين رئيسيندن ايسته ميشدي نهايت، بير- ايكي گونده اونا يارديمچيليق ائتسين. سونرا ايشين- گوجون بوراخميش و شهرين كيتاب ساتان دوكانلاريني دولانماغا باشلاميشدي، نتيجه موثبت ايدي. اوچ كيتاب الده ائتميشدي: «آذربايجان ديلينده اوشاق آدلاري»،«توركجه اينسان آدلاري» و «آدلار و دادلار». هم ده توركجه ديلينده چيخان نشريه لرين بير ايكيسينده اوچ- دؤرد مقاله يه راست گلميشدير. هاميسيندا «ائلدار» آدي، معناسينين ايضاحي ايله قيد اولونموشدور. اوشاغين آتاسي بو كيتاب لاري و نشريه لري تاپماق اوچون، بئش گون چاليشميشدي.

كيتاب لاري نشريه لرله بيرليكده، بير ايداري مكتوبلا برابر، شهرين ثبت احوال ايداره سينه تحويل وئردي و مكتوبون دفترده ثبت اولونما نومره سيني آلدي. نومره نين آلتيندا يازيلان تاريخه باخدي. بوگون ائلدار قيرخ گونلوك الموشدو : قيرخ گون، هويت سيز.

ثبت احوال ايداره سينين مامورلاري، بودؤنه گولمه ديلر وچوخ عصبانيتله،اونون ثبت اولونموش مكتوبونو، كيتابلار و نشريه لرله برابر آلديلار و دئديلر : مركزله مكتوبلاشماليييق و لاپ آزي قيرخ گون چكه جكدير.

اوشاغين آتاسي، ائوده ده چتين ليكلرله اوز- اوزه ايدي. هره اوشاغا بير آد وئريردي و چوخلاري ايسه، اونو بو مخمصه دن قورتارماق ايسته ييرديلر. آنجاق او، بو آجي و تيكانلي سؤزلري، قيرخينجي گون قورتارانا قدر، دينله دي و هئچ نه دئمدي.

قيرخ بيرنيجي گون، ثبت احوال ايداره سينه ساري يولا دوشدي. اؤز- اؤزوايله بئله دوشونوردوكي قيرخ بير مقدس عدد دير و يقين بوگون اوشاغا سيجيللي آلاجاقدير. ثبت احوال ايداره سي هميشه كي كيمي شولوق ايدي. آنجاق اونو هامي، خصوصيله ايداره نين رئيسي تانيردي و يوزلرجه موراجعه ائده نين آراسيندان، اونو سئچمك ممكن ايدي. رئيس، خوش باخيش و گولر اوزله ائلدارين آتاسيني قارشيلادي و دئدي : «زحمت لرينير نتيجه وئردي و داها بوندان سونرا هركس بيزدن ائلدار آدي ايسته سه، هئچ بير مشكل اولمادان، بو آدي اونو وئره بيله ريك».

ائلدارين آتاسي سئويندي و رئيس دن تشكر ائتدي. ثبت احوال ايداره سينين رئيسي دئدي: «ائلدار آدي ايله موافقت ائديبلر، آنجاق دئييبلر «ائلدار» گرك «الدار» يازيلسين». و ال ايله ميزين اوستونده ائلدار و الدار كلمه لرينين املاسيني يازدي.ائلدارين جانا گلميش آتاسي، اؤنلاردان ايسته دي، آدين دوز اوخونماسي اوچون، لااقل «اِلدار»يازسينلار و نهايت ثبت احوالين يئنيدن مركزله مكتوبلاشماسي قورخوسوندان، «الدار» آدينا راضي لاشدي و اوغلو آدلاندي. اوگئجه، ائلدارين آدقويما قوناقليغي، اوچ آي دان سونرا قورولدو و ائلدارين آتاسي، ماجراني بيرينجي گوندن بوگونه قدر ايضاح ائتدي و نهايت دئدي : بيز اوشاغين آديني سسله يه جه ييك، يازاندا ايسه هاميميز بيليريك «الدار» همان «ائلدار» دير.

* * * *
يئددي ايل، او گونلردن كئچميش ايدي. «ائلدار» يا خود همان «الدار» بيرينجي كلاسي ياريلارا چاتديرميشدير. آذر آيينين سويوق گونلري گليب چاتميشدير و اليفبا اؤيرنمه سي نين چتين گونلري، ائلداري، اونون آتاسي و آناسين جاناگتيرميشدير. چاتيشمازليق لار، حددن آرتيق گؤزه چارپيردي. كئچن يئددي ايل ده، ائلدارين آتا-آناسي، ائوده اونونلا آنا ديلينده دانيشميشلار و بئش آلتي ياشيندان جيزما-قارا بير زادلار كاغاذا يازديغي زامان، «ائلدار» كلمه سيني ده، ائله همزه ايله اؤيرنميش و يازماغا باشلاميشدير. بوندان علاوه، هم ده هردن بير معلم و ناظيم لر، اونو غلط تلفظ لرله سؤيله ميشديلر.

بيرينجي كيلاس سونا چاتميش و ايكينجي، اوچونجو و دؤردونجو صينيف لرده گليب كئچميشدير و چاتيشما زليق لار هله دوام ائتميش و ائلداري، هم ده اونون آتا-آناسيني بئزيكديرميشدير. داها «ائلدار» اؤز آديني «الدار» يازيردي و اوللرده كي كيمي «ائلدار» يازديغيندان دا ال چكميشدير.

ائلدار اون ياشيندا اولموشدور و نئجه گوندن سونرا،اونون بيرباجيسي و ياقارداشي دونيايا گؤز آچاجاق ايدي.ائلدارين آتاسي، بودؤنه اوشاغين آدي حاققيندا، قاباقجادان هئچ نه فيكره دالماميشدي. ائلدار،كيچيك اولاندا اونون باجيسي اولدوقدا آديني «نگار» و قارداشي اولدوقدا آديني «ياشار» قوياجاغيني چوخ دوشونموشدو. آنجاق بودؤنه، «نگار» ايله «ائلدار» و «ياشار» ايله «ائلدار» آراسيندا قافيه دوزلتمك فيكيرينده دگيلدي و هاميدان چوخ، اوشاغين و آناسي نين ساليم اولماسي، اونون فيكريني مشغول ائتميشدي.نهايت، اوشاق دونيايا گؤز آچدي و ائلدارين قارداشي، اونون عائله سيني سئوينديردي. اوشاق، سون درجه ده سئومه لي و گؤزل ايدي. قارا توك باشي و گؤي گؤزلري، اونون برابر نسبت له آتا-آناسيندان سهم آپارديغيني گؤستريردي.

اوشاغين اوچ گونو قورتارماميش، آتاسي ثبت احوال ايداره سينه ساري يوللاندي، مامورلاردان هئچ بيري، داها اونو تانيميرديلار. قصديني اونلارا سويله دي. مامورلارايسه، اوشاغين آديني سوروشدولار. ائلدارين آتاسي دئدي : هئچ بير مشخص آد داليسينجا دئييلم، لوطفاً آد كيتابچانيزي منه وئرين.كيتابچاني آلدي و «حافظ» يا «فضولي» ديوانلاريندان فال توتدوغوموز كيمي، ورد كيمي بير زادلار اوخويوب، كيتابي آچدي. «پ» صحيفه سي گلميشدي. اوردان «پيام» آديني سئچدي و مامورا سؤيله دي : لوطفاً يازين «پيام».

پيام، هئچ بير مشكل اولمادان، بؤيودو، چون كي سالم اوشاق ايدي هم ده اونون آدي، اونا هئچ بير چتينليك ياراتماميشدير.آتا-آناسي دا راحات ايديلر. آدي نين يازماسي دا،اوخوماسي كيمي بيرچتينليكله اوز-اوزه دورموردو.

پيام، ابتدائي دوره سيني قورتاردي و راهنمائي كيلاسلاريني باشلادي. ائلدار، نئچه ايل قاباق، ديپلم آلميشدي و ائلدارين نئجه اوخونوب نئجه يازيلماسي، داها اونون اوچون عادي اولموشدور. آنجاق، پيامين آغير گونلري، راهنمائي كلاسلاريندا اولان يئني يئتمه لرين شولوقلوقلاري اوزره، باشلانماقدا ايدي. اونون آدي و سؤي آدي، اوشاقلار اوچون اگلنجه ياراتميشدير. «پيام بازرگاني» آدي كلاسدا سسله نن زامان، حتماً اوشاقلارين طرفيندن بئله- بئله سؤزلر ائشيديليردي : «صاايران – امروز بهتر از ديروز، اشي مشي ، پرطلائي، هر سياهي پارسي كولا نميشه، پاك يادت نره، سلام بانو، گالينابلانكا قل قل ...».

و پيام هر بير واخت اوشاقلارين آتماجالاريندان چتينليكده ايدي. بوآرادا، ائلدارلا پيامين آتاسي، اؤزونو دانلاياركن، آدقويما مراسيمينده،كيمين تقصيرچي اولدو غوندان دانيشميردي. او كئچميش ايگيرمي ايكي ايلين جريانلارين بير-بير آراييب و اؤز اوشاقلاري نين ايتميش آدلاريني آختاريردي. او،همده آتاسيندان، بوعائله نين سوي آديني«بازرگاني» قويماق اوچون، آجيقلي ايدي، ائلدار و پيامين آتاسي، هوويتي تالانميش بير اينسان ايدي. او «آدسيز بازرگاني»، آدلي بيركيشي ايدي.

0 Comments:

Post a Comment

<< Home